“Усюды добра, дзе ёсць Бог…”
Ігнату Дамейку прысвячаецца
Помнік І. Дамейку ў Вялікай Мядвядцы. Фота аўтара
1
Суніцамі пахнуць паляны,
Буслы ўзлятаюць з падскокам.
Няма тут у нас акіяна,
І Анды далёка-далёка.
Ігнату Дамейку прысвячаецца
Помнік І. Дамейку ў Вялікай Мядвядцы. Фота аўтара
1
Суніцамі пахнуць паляны,
Буслы ўзлятаюць з падскокам.
Няма тут у нас акіяна,
І Анды далёка-далёка.
В XIX веке усадьбы шляхты и резиденции магнатов были концентраторами культуры, науки, образования. И не случайно события белорусской истории и культуры во многом созвучны с историей усадеб. Во всем мире известен Адам Мицкевич, за «владение» именем и славой которого спорят Польша, Литва, Беларусь. Но достаточно прочитать его знаменитые баллады, чтобы понять, сыном чьей земли он себя считал. В этих балладах он описывает наш родной барановичский край, его красоты, усадьбы, людей.
На самом северо-западе Барановичского района, на берегах извилистой речушки Змейка находится деревня Полонечка, история которой начинается, согласно летописям, в 1428 году, когда Малая Полонка (так называлась ранее Полонечка) принадлежала Великому князю Литовскому Витовту. О тех временах напоминает разве что дворец, построенный в стиле позднего классицизма, с головами атлантов на колоннах фасада. Время и люди сделали свое разрушительное дело. Нет уже въездной башни, оранжереи, системы прудов на реке, практически уничтожен парк пейзажного типа. Нет и уникальных солнечных часов, располагавшихся перед дворцом.
На сельском кладбище деревни Крошин, сразу за католическим костелом находится могила человека, который стал, по мнению многих исследователей, первооткрывателем белорусской лирической поэзии первой трети ХІХ в.
Менавіта так ласкава называў у сваіх лістах Адам Міцкевіч свайго лепшага сябра Ігната Дамейку. Воляй лёсу ён быў закінуты ў Чылі і стаў нацыянальным героем гэтай паўднёва-амерыканскай краіны. Імя Ігната Дамейкі (а чылійцы яго пяшчотна называлі “дон Ігнацыо” ці “Гран Адукатар”) навечна засталося ў назвах вуліцаў, у назвах двух гарадоў (Дамейка і Пуэрта Дамейка), горнага ланцуга Кардыльеры Дамейка. Яно ёсць на помніку, а таксама на кнігах, якія ён напісаў, на залатым медалі, выбітым Чылійскім урадам у гонар нашага слаўнага земляка.
(Да 255-годдзя з дня народзінаў Андрэя Тадэвуша Касцюшкі)
Герой амерыканскага, польскага і беларускага народаў Андрэй Тадэвуш Банавентура Касцюшка (ураджэнец Брэсцкай вобласці) паходзіў са старажытнага беларускага шляхецкага роду. Пачатак роду паклаў Хведар, які быў пісарам у Вялікага князя Казіміра. Яго сын Канстанцін Хведаравіч, якога Вялікі князь ласкава называў Касцюшкам і надаў прозвішча ўсяму роду. У 1509 годзе Касцюшка атрымаў ад Вялікага князя Жыгімонта ІІ Старога маёнтак Сяхнавічы. Адсюль прозвішча ягонае часта пісалася Касцюшка-Сяхнавіцкі. Аднак нарадзіўся Тадэвуш Касцюшка 4 лютага 1746 году ў фальварку Мерачоўшчына (Івацэвіцкі раён). Гэтую сядзібу ягоны бацька адсудзіў у Сапегаў. Таму Сяхнавічы і Мерачоўшчына лічацца радавым гняздом Касцюшкаў.